Орших уу? Эс орших уу?
Íèéãìèéí õºãæëèéí ÷èãëýëèéã ÿàæ òîäîðõîéëõîîñ ¿ë õàìààðàí /àðä÷èëñàí, çàõ çýýëèéí, êàïèòàëèñò, ñîöèàëèñò, êîììóíèñò, хүмүүнлэг, энэрэнгүй, иргэний/ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ¿íäñ¿¿ä ¿ë ººð÷ëºãäºíº.
Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ãåí öýâýð áàéõàä - ¯íäýñòýí ìºíõºä îðøèõèéí òóëä ººðèéí áóñäààñ ÿëãàðàõ øèíæ áàéäëûã àãóóëñàí ãåíèéí êîäîî àëäàõã¿é áàéõàä îðøèíî. Ýíä õýë ñî¸ë, ¸ñ çàíøèë, öóñ öýâýð áàéõ àñóóäàë õàìãèéí ÷óõàë þì!
2. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä – Àëèâàà þì, ¿çýãäýë îðøèí áàéõûí òóëä îðîí çàé õýðýãòýé. ¯íäýñòíèé îðøèí áàéõ îðîí çàé íü Ãàçàð íóòàã ìºí. Ãàçàð íóòàãã¿é ¯íäýñòýí õààíà îðøèõ áèëýý. Òèéìýýñ ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ãàçàð íóòàã ìºí.
3. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøèã àëèâ áóñàä /øàøíû áîëîîä íèéãìèéí àíãè äàâõðàãà, ýäèéí çàñãèéí á¿ëýãëýë, õóâü õ¿íèé/ ýðõ àøãààñ ºíäºðò áàéõàä îðøèíî. – Àëèâàà ¯íäýñòýí, àðä ò¿ìýí íü áóñàä Óëñ, ¯íäýñòýí, àðä ò¿ìýíòýé ýðõ òýãø çýðýãöýí îðøèõèéí òóëä ººðèéí ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëàí äýýäýëñýí Óëñûã áàéãóóëäàã. Èéíõ¿¿ Óëñ íü Îëîí óëñûí ýðõ ç¿éä òóõàéí ¯íäýñòíèé ýñâýë àðä ò¿ìíèé ýðõ àøãèéã òºëººëºõ ñóâúåêò áîëæ ºãäºã. Èéìýýñ ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã áîë òóõàéí ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëæ áàéãóóëñàí Óëñ, ò¿¿íèé Á¿ðýí ýðõ, Ýðõ ÷ºëºº ìºí.
Ìîíãîë òºð îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí áàéõ ýðõýä
2. Ìîíãîë Óëñûí Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä
3. Ãàçàð íóòàã äýýðýý á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí çàñàãòàé áàéõàä îðøèíî. Õóóëü øóäàðãà áàéæ, ¯íýíä ¿éë÷ëýõ íü Òºð õ¿÷òýé áàéõûí ¿íäýñ ìºí! Àëèâàà Óëñûí õóóëü òóõàéí Óëñ, ¯íäýñòíèé ýðõ àøèãò ýí òýðã¿¿íä ¿éë÷èëäýã æàìòàé! Тийм үгүйсэн бол Улсаа байгуулж, Төрөө түвшитгэж, Хууль тогтоож, Засаглахын хэрэг юусан билээ.
Ìîíãîë Óëñ îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí áàéõ ýðõýä – Èõ ýçýí ×èíãèñ õààí Ìîíãîë Óëñûã Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëàí äýýäýëæ áàéãóóëñàí áèëýý. 1911 îíû ¯íäýñòíèé ýðõ ÷ºëººíèé õóâüñãàë, 1921 îíû Àðäûí àðä÷èëñàí õóâüñãàëûí çîðèëãî íü ìºíõ¿¿ Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ, Ýðõ ÷ºëºº, Òóñãààð òîãòíîë, Õàëäàøã¿é äàðõàí áàéäëûã ñýðãýýí òîãòîîõ ÿâäàë áàéñàí þì! Ó÷èð èéìä Ìîíãîë Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ìîíãîë ¯íäýñòíий оршин байх Бүрэн эрх, Эрх чөлөө ìºí.
2. Ìîíãîë Óëñûí Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë, õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä - ¯íäýñòíèé îðøèí áàéõ îðîí çàé íü òóõàéí ¯íäýñòíèé óóãóóë á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí ãàçàð íóòàã ìºí. Èéìýýñ Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ãàçàð íóòàã ìºí. Ѻºì ãàçðûã ÷ õàðèéíõíû ýðõ ìýäýëä ºã÷ ¿ë áîëíî!
3. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøèãò ¿íýí÷ýýð ¿éë÷ëýõ Ìîíãîë òºðòýé áàéõàä îðøèíî. – Óëñ íü ¯íäýñòíèé ýðõ àøãàà õàìãààëàí äýýäýëñýí, ãàçàð íóòàã äýýðýý á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí, áóñàä Óëñ, ¯íäýñòýíä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí Òºðòýé áàéõ ¸ñòîé. Ýíý íü Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã ìºí.
¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèã ãýæ þóã õýëýõ âý?
1. ¯íäýñòíèé Á¿ðýí ýðõ, Ýðõ ÷ºëººã
2. ¯íäýñòíèé Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõûã
3. ¯íäýñòíèé ãåíèéí ñàí öýâýð áàéõûã õýëíý.
Ýíý áîë ¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèã ìºí. ¯íäýñòíèé ýðõ àøãààñ ¯íäýñòíèé ¿çýë òºðíº. ¯íäýñòíèé ¿çëýýñ Òºð, Óëñ òºðíº. ¯íäýñòíèé ýðõ àøãàà äýýäýëñýí Òºð, Óëñòàé áàéõàä Óëñ õºãæèí öýöýãëýæ, ¯íäýñòýí õàðàà äýýã¿¿ð, ýð¿¿ë ÷èéðýã, îþóí òºãñ áàéæ, õèéæ á¿òýýæ, öîãöëîîí áàéãóóëæ, àç æàðãàëòàé àìüäðàõ áîëíî. Ýíý áîë àëü ÷ ¯íäýñòíèé àç æàðãàëûí ò¿ëõ¿¿ð ìºí юм. ªºðèé㺺 õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé õ¿í Óëñ, ¯íäýñòíýý õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé áàéõ ¸ñòîé. Óëñ, ¯íäýñòíýý õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé õ¿í Õ¿í òºðºëõòºíèéã õàéðëàõ ñýòãýë ç¿ðõòýé áàéõ áîëíî! õýìýýí Ìîíãîëûí ã¿í óõààí ñóðãàæ áàéíà.
Ìîíãîë Óëñ, Ìîíãîë òºð, Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí òîãòíîõ òóëãóóð ¿íäñ¿¿äýä ìºí ¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèãò ñàíààòàé áóþó ìýäñýýð áàéæ õàëäñàí õýí áîëîâ÷ õàðèéí ýòãýýä áºãººñ äàéñàí, äîòîîäûí ýòãýýä áºãººñ Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàã÷ ìºí ãýäãèéã Ìîíãîë õ¿í á¿ð õàòóó ñàíàæ ÿâàãò¿í!!! Óëñ, ¯íäýñòíýýñ óðâàã÷ íü àëèâàà òàõëûí íÿíãààñ ÷ íýí àþóëòàé!! Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàõ ãýìò õýðýã íü íèéãýìä ¿éëäýãäýæ áóé á¿õ ãýìò õýðýãòýé õàðüöóóëàõàä õàìãèéí àþóëòàé áºãººä íîöòîé íü þì! Òèéìýýñ ÷ Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàñàí ãýìò õýðýã àëü ÷ Óëñàä ¿õýõ ÿëòàé áàéäàã. Óðâàëòûã òàñëàí çîãñîîæ áàéæ ñàÿ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòýí ýð¿¿ëæäýã. Òºð, Óëñ, ¯íäýñòýí ýð¿¿ë áàéæ, ñàÿ öýöýãëýí õºãæäºã. Ìàðòàæ ¿ë áîëíî. Ìàðòâàë ìºõºíº!!! Ñýðýìæòýé áàéæ çàëüõàé, øóíàõàé, ýëýã áóðóó óðâàã÷äààñ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòíýý õàìãààëàõ íü Ìîíãîë ¯íäýñòýí áîëæ òºðñºí õ¿í á¿ðèéí àðèóí ¿¿ðýã ìºí. Ó÷èð èéìýýñ õè÷ýýí ¿éëäñ¿ãýé! Äýëõèéí ýðòíèé ñî¸ëò àðä ò¿ìí¿¿ä Ìîíãîëûã ÷èí øóäàðãà, ýðýëõýã áààòàðóóäûí ýõ îðîí õýìýýäãèéã ìàðòàæ ¿ë áîëíî.
Ìîíãîë ¯íäýñòíèé îþóíû ìýëìèé òóíãàëàã áàéã.
А.Гэрэл УБ хот
Íèéãìèéí õºãæëèéí ÷èãëýëèéã ÿàæ òîäîðõîéëõîîñ ¿ë õàìààðàí /àðä÷èëñàí, çàõ çýýëèéí, êàïèòàëèñò, ñîöèàëèñò, êîììóíèñò, хүмүүнлэг, энэрэнгүй, иргэний/ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ¿íäñ¿¿ä ¿ë ººð÷ëºãäºíº.
Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ãåí öýâýð áàéõàä - ¯íäýñòýí ìºíõºä îðøèõèéí òóëä ººðèéí áóñäààñ ÿëãàðàõ øèíæ áàéäëûã àãóóëñàí ãåíèéí êîäîî àëäàõã¿é áàéõàä îðøèíî. Ýíä õýë ñî¸ë, ¸ñ çàíøèë, öóñ öýâýð áàéõ àñóóäàë õàìãèéí ÷óõàë þì!
2. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä – Àëèâàà þì, ¿çýãäýë îðøèí áàéõûí òóëä îðîí çàé õýðýãòýé. ¯íäýñòíèé îðøèí áàéõ îðîí çàé íü Ãàçàð íóòàã ìºí. Ãàçàð íóòàãã¿é ¯íäýñòýí õààíà îðøèõ áèëýý. Òèéìýýñ ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ãàçàð íóòàã ìºí.
3. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøèã àëèâ áóñàä /øàøíû áîëîîä íèéãìèéí àíãè äàâõðàãà, ýäèéí çàñãèéí á¿ëýãëýë, õóâü õ¿íèé/ ýðõ àøãààñ ºíäºðò áàéõàä îðøèíî. – Àëèâàà ¯íäýñòýí, àðä ò¿ìýí íü áóñàä Óëñ, ¯íäýñòýí, àðä ò¿ìýíòýé ýðõ òýãø çýðýãöýí îðøèõèéí òóëä ººðèéí ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëàí äýýäýëñýí Óëñûã áàéãóóëäàã. Èéíõ¿¿ Óëñ íü Îëîí óëñûí ýðõ ç¿éä òóõàéí ¯íäýñòíèé ýñâýë àðä ò¿ìíèé ýðõ àøãèéã òºëººëºõ ñóâúåêò áîëæ ºãäºã. Èéìýýñ ¯íäýñòíèé îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã áîë òóõàéí ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëæ áàéãóóëñàí Óëñ, ò¿¿íèé Á¿ðýí ýðõ, Ýðõ ÷ºëºº ìºí.
Ìîíãîë òºð îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí áàéõ ýðõýä
2. Ìîíãîë Óëñûí Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä
3. Ãàçàð íóòàã äýýðýý á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí çàñàãòàé áàéõàä îðøèíî. Õóóëü øóäàðãà áàéæ, ¯íýíä ¿éë÷ëýõ íü Òºð õ¿÷òýé áàéõûí ¿íäýñ ìºí! Àëèâàà Óëñûí õóóëü òóõàéí Óëñ, ¯íäýñòíèé ýðõ àøèãò ýí òýðã¿¿íä ¿éë÷èëäýã æàìòàé! Тийм үгүйсэн бол Улсаа байгуулж, Төрөө түвшитгэж, Хууль тогтоож, Засаглахын хэрэг юусан билээ.
Ìîíãîë Óëñ îðøèõóéí ¿íäýñ íü:
1. Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí áàéõ ýðõýä – Èõ ýçýí ×èíãèñ õààí Ìîíãîë Óëñûã Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøãèéã õàìãààëàí äýýäýëæ áàéãóóëñàí áèëýý. 1911 îíû ¯íäýñòíèé ýðõ ÷ºëººíèé õóâüñãàë, 1921 îíû Àðäûí àðä÷èëñàí õóâüñãàëûí çîðèëãî íü ìºíõ¿¿ Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ, Ýðõ ÷ºëºº, Òóñãààð òîãòíîë, Õàëäàøã¿é äàðõàí áàéäëûã ñýðãýýí òîãòîîõ ÿâäàë áàéñàí þì! Ó÷èð èéìä Ìîíãîë Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ìîíãîë ¯íäýñòíий оршин байх Бүрэн эрх, Эрх чөлөө ìºí.
2. Ìîíãîë Óëñûí Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë, õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõ ýðõýä - ¯íäýñòíèé îðøèí áàéõ îðîí çàé íü òóõàéí ¯íäýñòíèé óóãóóë á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí ãàçàð íóòàã ìºí. Èéìýýñ Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã íü Ãàçàð íóòàã ìºí. Ѻºì ãàçðûã ÷ õàðèéíõíû ýðõ ìýäýëä ºã÷ ¿ë áîëíî!
3. Ìîíãîë ¯íäýñòíèé ýðõ àøèãò ¿íýí÷ýýð ¿éë÷ëýõ Ìîíãîë òºðòýé áàéõàä îðøèíî. – Óëñ íü ¯íäýñòíèé ýðõ àøãàà õàìãààëàí äýýäýëñýí, ãàçàð íóòàã äýýðýý á¿ðýí õÿíàëòàà òîãòîîñîí, áóñàä Óëñ, ¯íäýñòýíä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí Òºðòýé áàéõ ¸ñòîé. Ýíý íü Óëñ îðøèõóéí òóëãóóð ãóðâàí ¿íäñèéí íýã ìºí.
¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèã ãýæ þóã õýëýõ âý?
1. ¯íäýñòíèé Á¿ðýí ýðõ, Ýðõ ÷ºëººã
2. ¯íäýñòíèé Òóñãààð òîãòíîë, íóòàã äýâñãýð, õèë õàëäàøã¿é äàðõàí áàéõûã
3. ¯íäýñòíèé ãåíèéí ñàí öýâýð áàéõûã õýëíý.
Ýíý áîë ¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèã ìºí. ¯íäýñòíèé ýðõ àøãààñ ¯íäýñòíèé ¿çýë òºðíº. ¯íäýñòíèé ¿çëýýñ Òºð, Óëñ òºðíº. ¯íäýñòíèé ýðõ àøãàà äýýäýëñýí Òºð, Óëñòàé áàéõàä Óëñ õºãæèí öýöýãëýæ, ¯íäýñòýí õàðàà äýýã¿¿ð, ýð¿¿ë ÷èéðýã, îþóí òºãñ áàéæ, õèéæ á¿òýýæ, öîãöëîîí áàéãóóëæ, àç æàðãàëòàé àìüäðàõ áîëíî. Ýíý áîë àëü ÷ ¯íäýñòíèé àç æàðãàëûí ò¿ëõ¿¿ð ìºí юм. ªºðèé㺺 õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé õ¿í Óëñ, ¯íäýñòíýý õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé áàéõ ¸ñòîé. Óëñ, ¯íäýñòíýý õàéðëàõ ñýòãýõ¿éòýé õ¿í Õ¿í òºðºëõòºíèéã õàéðëàõ ñýòãýë ç¿ðõòýé áàéõ áîëíî! õýìýýí Ìîíãîëûí ã¿í óõààí ñóðãàæ áàéíà.
Ìîíãîë Óëñ, Ìîíãîë òºð, Ìîíãîë ¯íäýñòýí îðøèí òîãòíîõ òóëãóóð ¿íäñ¿¿äýä ìºí ¯íäýñòíèé ÿçãóóð ýðõ àøèãò ñàíààòàé áóþó ìýäñýýð áàéæ õàëäñàí õýí áîëîâ÷ õàðèéí ýòãýýä áºãººñ äàéñàí, äîòîîäûí ýòãýýä áºãººñ Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàã÷ ìºí ãýäãèéã Ìîíãîë õ¿í á¿ð õàòóó ñàíàæ ÿâàãò¿í!!! Óëñ, ¯íäýñòíýýñ óðâàã÷ íü àëèâàà òàõëûí íÿíãààñ ÷ íýí àþóëòàé!! Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàõ ãýìò õýðýã íü íèéãýìä ¿éëäýãäýæ áóé á¿õ ãýìò õýðýãòýé õàðüöóóëàõàä õàìãèéí àþóëòàé áºãººä íîöòîé íü þì! Òèéìýýñ ÷ Óëñ áîëîîä ¯íäýñòíýýñ óðâàñàí ãýìò õýðýã àëü ÷ Óëñàä ¿õýõ ÿëòàé áàéäàã. Óðâàëòûã òàñëàí çîãñîîæ áàéæ ñàÿ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòýí ýð¿¿ëæäýã. Òºð, Óëñ, ¯íäýñòýí ýð¿¿ë áàéæ, ñàÿ öýöýãëýí õºãæäºã. Ìàðòàæ ¿ë áîëíî. Ìàðòâàë ìºõºíº!!! Ñýðýìæòýé áàéæ çàëüõàé, øóíàõàé, ýëýã áóðóó óðâàã÷äààñ Òºð, Óëñ, ¯íäýñòíýý õàìãààëàõ íü Ìîíãîë ¯íäýñòýí áîëæ òºðñºí õ¿í á¿ðèéí àðèóí ¿¿ðýã ìºí. Ó÷èð èéìýýñ õè÷ýýí ¿éëäñ¿ãýé! Äýëõèéí ýðòíèé ñî¸ëò àðä ò¿ìí¿¿ä Ìîíãîëûã ÷èí øóäàðãà, ýðýëõýã áààòàðóóäûí ýõ îðîí õýìýýäãèéã ìàðòàæ ¿ë áîëíî.
Ìîíãîë ¯íäýñòíèé îþóíû ìýëìèé òóíãàëàã áàéã.
А.Гэрэл УБ хот
No comments:
Post a Comment